COSPAS-SARSAT Sistemi Nedir?

by admin

COSPAS-SARSAT Sistemi

COSPAS-SARSAT, kutup ve ekvator yörünge uydularını kullanarak kullanıcılarına havada, denizde ve karada tehlike uyarısında bulunan ve ilgili konum bilgisini sağlayan bir Arama Kurtarma (SAR) sistemidir.

1979’da Kanada, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri ve eski Sovyetler Birliği, tehlike çağrılarını tespit etmek ve acil durumlarda tehlikedeki insanlara yardım etmek amacıyla Uluslararası COSPAS-SARSAT Programı’nı kurdu. The Washington Post’un 30 Eylül 1982 tarihli sayısına göre ise ilk kurtarma operasyonu 1982’de gerçekleştirildi.

COSPAS-SARSAT Programı resmi logosu

Bugün itibariyle 45 ülke COSPAS-SARSAT Programının bir parçasıdır. Katılımcıların tam listesi buradan görüntülenebilir. Ayrıca Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) COSPAS-SARSAT ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır.

COSPAS-SARSAT Nedir?

Rusça’da COSPAS, “Tehlikedeki Gemileri Aranması için Uzay Sistemi”ne karşılık gelen “Cosmicheskaya Sistyema Poiska Avariynich Sudov” anlamına gelirken, SARSAT ” Uydu Destekli Arama ve Kurtarma İzlenmesi” anlamına gelir.

COSPAS-SARSAT sistemi arama ve kurtarma servislerine verilen tehlike uyarılarındaki gecikmeleri ve olayın yaşandığını yerin tespiti için gereken süreyi azaltarak bölgeye yardım sağlamak amacı taşımaktadır. Böylece havada, denizde veya karada tehlikedeki kişilerin hayatta kalma olasılığına direkt etki etmektedir. COSPAS-SARSAT sistemi aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

Tehlike sinyallerini ileten acil durum vericileri
- Hava araçları için Emergency Locator Transmitter (ELT)
- Deniz araçları için Emergency Position Indicating Radio Beacon (EPIRB)
- Kişisel kullanım için Personal Locator Beacons (PLB)
Vericiler tarafından iletilen tehlike sinyallerini alan uydular
- Low-altitude Earth orbit (LEO) uyduları
- Geostationary Earth orbit (GEO) uyduları
Uydudan gelen sinyalleri alan, işleyen ve acil durum çağrılarını oluşturan Local Users Terminals (LUT’lar)
Acil durum çağrılarını alan ve bunları uygun organizasyonlara veya diğer MCC’lere aktaran Görev Kontrol Merkezleri (MCC’ler)

COSPAS-SARSAT Nasıl Çalışır?

Deniz kazaları, uçak kazaları, kaybolan dağcılar gibi acil bir durum oluştuğunda, acil durum vericileri (ELT, EPIRB, PLB) uydulara, uluslararası arama kurtarma frekansı olan 406 MHz frekansı üzerinden tehlike sinyalleri iletilir. Dünya yüzeyini tarayan LEO ve GEO uyduları tarafından algılanabilen bu sinyaller, alıcı istasyon olarak dünyanın çeşitli noktalarında bulunan Local Users Terminals (LUT’lara) iletilir. Konum ve mümkünse kimlik bilgileri burada işlenen bilgilerden aracılığı ile elde edilir. İşlenen bilgiler, arama kurtarma faaliyetlerinin planlandığı ve koordine edildiği Görev Kontrol Merkezlerine (MCC’lere) gönderilir. Uçak veya gemi kazası veya olay yeri gibi alınan bilgilere bağlı olarak MCC birimi, bu bilgileri ve mesajı sorumlu Kurtarma Kontrol Merkezine (RCC) veya SAR Temas Noktlarına(SPOC’lara) gönderir. Bu şekilde olaya müdahale gerçekleşebilmektedir.

COSPAS-SARSAT sistemi tarafından sadece 406 MHz’de çalışan vericilerin (ELT, EPIRB, PLB) sinyallerinin alındığını ve konumlandırıldığını gözden kaçırmamak gerekir. Ayrıca, 121,5 MHz frekansında gönderilen sinyaller 1 Şubat 2009 tarihinden itibaren desteklenmemektedir.

Sayılarla COSPAS-SARSAT

COSPAS-SARSAT Sistem Verilerinin Aralık 2020’de yayınlanan son sayısına (No.46) göre bugün itibariyle:

31 Aralık 2019 itibariyle küresel olarak kayıtlı yaklaşık 1.866.000 verici bulunmaktadır.
31 Aralık 2019 itibariyle, Ocak ve Aralık 2019 arasında COSPAS-SARSAT sistemi 1032 Arama Kurtarma (SAR) olayında en az 2774 kişinin kurtarılmasına yardımcı olmuştur.
- Bahsedilen SAR olaylarından 212’si havada gerçekleşti ve 411 kişi kurtarıldı.
- Bahsedilen SAR olaylarından 431’i denizde gerçekleşti ve 1747 kişi kurtarıldı. Bu yaşanan olay ve kurtarılan kişi olarak en yüksek sayıydı.
- SAR olaylarının 389’u karada gerçekleşti ve 616 kişi kurtarıldı.

Ocak ve Aralık 2019 ayları arasında COSPAS-SARSAT sisteminin kullanıldığı onaylanan SAR olaylarının coğrafi dağılımı şekildeki gibidir. Sarı işaretler ELT’leri, kırmızılar EPIRB’leri, maviler karada kullanılan PLB’leri, yeşiller havacılıkta kullanılan PLB’leri, pembeler ise denizcilikte kullanılan PLB’leri temsil etmektedir.