Emergency Locator Transmitter (ELT) cihazları, Acil Konum Vericisi ekipmanlarının hava taşıtlarında kullanılan versiyonudur. Acil Konum Vericisi cihazları hakkındaki bilgi yazısı için bakınız.
ELT cihazları, helikopterlerde veya uçaklarda acil yardıma ihtiyaç duyulduğu zaman COSPAS–SARSAT uydularına konum ve kimlik bilgisi ileterek arama – kurtarma ekiplerinin vakit kaybetmeksizin gelmesini amaçlayan ve bu sebeple uluslararası sivil havacılık regülasyonları uyarınca insanlı hava taşıtlarında zorunlu olan uydu haberleşme cihazlarıdır. Acil durum kapsamında ELT cihazları, hava taşıtı mürettebatı tarafından manuel yolla aktive edilebileceği gibi; kaza ivmesinin ELT tarafından algılanması durumunda otomatik aktivasyon yoluyla da aktive edilebilmektedir. Pharus Tech’in geliştirmekte olduğu Pharus ELT Didyma, yalnızca uydulara sinyal göndermemektedir; karasal yayın yaparak yakındaki telsiz alıcılarına da ivedi yardım çağrısı sağlamaktadır.
Pharus ELT Didyma, en güncel havacılık standartlarına göre tasarlanmıştır: Bu standartlar ışığında 121.5 MHz ve 243.0 MHz kanalda audio sweep ton işaret sağlayarak yakın menzildeki telsizlere yardım çağrısı yapma kabiliyetine sahip olduğu gibi, 406 MHz kanalda uydulara konum ve kimlik bilgisi barındıran Distress işaret gönderebilmektedir. Belli bir ivmenin üstünde kazanın varlığını algılayarak otomatik aktive olabilen Didyma ELT, ihtiyaç halinde mürettebat tarafından sökülüp taşınabilen portatif bir tasarıma sahiptir, bu kapsamda “Automatic Portable” tip bir ELT ekipmanıdır. Ürün hakkında daha fazla teknik detaya ulaşmak isterseniz, broşürü inceleyebilirsiniz.
Pharus ELT-AP Didyma, 50 saate kadar yayın yapmasına yetecek batarya kapasitesine sahiptir. 5 yıllık yaşam ömrüne sahip Didyma ELT bataryaları, hava taşıtı üretim ve bakım firmalarının maintenance süreçlerini kolaylaştırmak maksadıyla oldukça avantajlı bir özelliğe sahiptir: ELT-AP Didyma ürünü, modüler bir yapıdadır ve yandaki görselden görülebileceği üzere iki modülden oluşmaktadır. Birinci modül, cihazın tüm elektronik ve yazılım fonksiyonlarını barındıran ana modüldür; ikinci modül ise cihazın bataryalarını ve batarya yönetim sistemini barındıran batarya modülüdür. Bu sayede, hava taşıtı üretim ve bakım firmaları, ELT cihazının bataryasının değiştirilmesine veyahut yaşam döngüsü yenilemesine ihtiyaç duyduğu zaman ekipmanı tedarikçiye göndermek zorunda kalmamaktadır: Pharus Tech’ten edineceği yeni batarya modülüyle entegrasyon sağlaması yeterlidir.
Dolayısıyla Pharus ELT Didyma, modüler batarya tasarımıyla, havacılık sektöründe hayati öneme sahip “Takvim yönetimi” ve “Bakım yönetimi” konularında müşterilerine olabilecek en büyük kolaylığı sağlamaya çalışmıştır.
Emergency Locator Transmitter cihazlarında, yanlış alarm problemi, yıllardan beri süregelen ve ulusal arama-kurtarma merkezlerini meşgul eden ciddi bir meseledir. Örneğin, Canada Mission Control Centre (CMCC) ve French Mission Control Centre (FMCC) tarafından yayınlanan raporlara göre, Kanada’da ve Fransa’da son altı aydaki ELT vakası istatistikleri aşağıdaki gibidir:
|
Dönem |
Vaka Yeri |
ELT Gerçek Aktivasyon Sayısı |
ELT Yanlış Aktivasyon Sayısı |
ELT Sayesinde Kurtarılan İnsan Sayısı |
|
Kasım 2024 |
Kanada |
6 |
71 |
21 |
|
Ekim 2024 |
Kanada |
5 |
83 |
11 |
|
Eylül 2024 |
Kanada |
7 |
72 |
11 |
|
Ağustos 2024 |
Kanada |
10 |
104 |
24 |
|
Temmuz 2024 |
Fransa |
10 |
161 |
33 |
|
Haziran 2024 |
Fransa |
9 |
154 |
11 |
CMCC (Canada Mission Control Center) Activity Reports –November 2024 to January 2024 & FMCC (French Mission Control Centre) Activity Reports – July 2024 to June 2024.
Görüldüğü üzere ELT cihazlarında, %90 üstünde bir yanlış alarm ortalaması mevcuttur. Bu yanlış alarm vakaları, insan etkisiyle olabileceği gibi (Uçuş mürettebatının dikkatsizliği neticesinde manuel aktivasyon vb.), sert iniş ve sert uçuş manevralarında da gözlemlenen otomatik aktivasyon ile olabilmektedir. ELT’lerin otomatik aktivasyon performansı ve yanlış alarm problemi hakkında daha fazla detay için yazımızı inceleyebilirsiniz. Böyle durumlarda, hava taşıtı mürettebatının telsiz üstünden cevap vermesi yoluyla ELT’nin yanlışlıkla aktive edildiği ve ulusal arama-kurtarma ekibini ilgilendiren bir acil durumun mevcut olmadığı ivedi şekilde teyit edilmektedir. Lakin hiç şüphe yoktur ki her ay %90’dan fazla sıklıkla yaşanan bu süreç, ilgili birimlere ve personellere çok ciddi vakit kaybı olarak yansımaktadır. Nitekim Avustralya hükümetinin yayınladığı 2024 – 2027 Ulusal Havacılık Güvenliği Planı’nda ELT’lerin yanlış alarm probleminin ve yanlış alarmdan kaynaklı işçilik kaybının düşürülmesi ana hedeflerden biri olarak belirlenmiştir.
Pharus ELT-AP Didyma, yanlış alarm problemini minimuma indirmek için iki tasarım yeniliğine sahiptir: Birincisi, elektriksel arayüzü üzerinden ARINC-429 ve Discrete formatlarda input alınarak hava taşıtının gerçekten düşüp düşmediği kontrol edilebilmektedir (“isAlive” portu). İkinci yaklaşım ise, otomatik aktivasyon özelliği için günümüzdeki en güncel teknolojili G-Switch’lerin kullanılmasıdır. Böylece, bilhassa standardın şart koştuğu ivme limitinin altındaki ivmelerde yanlışlıkla aktivasyon ihtimali minimize edilmektedir. Pharus ELT Didyma ekipmanı, ARINC-429 arayüzü üzerinden “isAlive” bilgisi alabildiği gibi, güncel konum bilgisi de alabilmektedir. Prototipteki mevcut elektriksel arayüze ilişkin şema yanda sunulmuştur.
Havacılık taşıtlarında kullanılacak bir ekipman seçilirken, ekipmanın sertifikasyonunda benimsemiş olduğu Design Assurance Level (DAL) seviyesi son derece önemli bir faktördür. Bu kapsamda, ekipmanın yazılım tasarımında DO-178 standardı ve donanımın tasarımında DO-254 standardı uyarınca ekipmanın sertifikasyonunda DAL seviyesi belirlenir ve bu seviye çerçevesinde tüm tasarım – verifikasyon ve kalite kalifikasyon süreçleri şekillenir. Bu havacılık standartlarıyla alakalı daha fazla detay edinmek isterseniz, DO-178 yazılım standardı ve DO-254 donanım standardı yazılarımızı inceleyebilirsiniz. Pharus ELT Didyma ekipmanı, DAL-D seviyede tasarımı esas almıştır ve bu kapsamda sertifikasyon süreci yürütülmektedir.
ELT cihazları, yıllar geçtikçe insan hayatının kurtarılması noktasında daha kritik bir öneme kavuşmaktadır. COSPAS – SARSAT verilerine göre geçtiğimiz yıl yaşanan 206 hava kazasında 379 insanın hayatı sadece ELT ekipmanları sayesinde kurtarılmıştır. Pharus Tech, ELT Didyma ürünüyle ve bu ürünün tasarımında benimsediği yüksek kalite standartlarıyla insan hayatının kurtarılması hususunda dünyaya katkı sunmaya çalışmaktadır.
Mor Teknoloji
